Ken jij de tien kenmerken waarmee de veiligheidscultuur binnen jouw organisatie kunt beoordelen?

In nieuwe ISO 9001-2015 norm is risicomanagement een belangrijker onderdeel geworden. Daarom wil ik graag aandacht besteden aan dit onderwerp. Op dit moment niet zozeer ingaand op de ISO norm zelf maar meer op het ontwikkelen van een veiligheidscultuur binnen een organisatie. In een organisatie wordt gewerkt vanuit gedeelde normen, waarden en opvattingen. Hetgeen leidt tot een bepaalde veiligheidscultuur binnen een instelling of organisatie. De veiligheidscultuur van een organisatie kan worden gemeten op basis van een aantal aspecten.

Herken je de uitspraak: “bij ons gaat niets fout, wij leveren altijd goede kwaliteit, waarom zouden we tijd steken in preventieve veiligheidsmaatregelen”? In een organisatie waar dit regelmatig wordt gezegd heerst een ontkennende veiligheidscultuur. Er wordt in dergelijke organisaties weinig tot niet geïnvesteerd in verbetering van de veiligheid.

Of herken je de volgende geschetste situatie: binnen de organisatie gaat iets mis er wordt direct overgegaan op een andere werkwijze. De verandering is vaak ad hoc en van korte duur. Een dergelijke cultuur wordt een reactieve veiligheidscultuur genoemd. Een organisatie waar veel protocollen en regels worden gemaakt, waar veel informatie wordt verzameld en waar veel aan verslaglegging wordt gedaan, wordt een bureaucratische (berekende ) veiligheidscultuur genoemd. In een dergelijke cultuur vindt implementatie nauwelijks plaats, laat staan dat er geëvalueerd wordt.

Maar wellicht heeft jouw organisatie meer de kenmerken van een proactieve veiligheidscultuur. Dan is er sprake van een hoge prioriteit voor veiligheid, er wordt continu geïnvesteerd in het vergroten van de veiligheid, in het implementeren en evalueren. Er wordt vooruit gedacht, informatie over mogelijke knelpunten worden organisatie breed uitgewisseld.

In een vooruitstrevende veiligheidscultuur wordt veiligheid in elk proces volledig geïntegreerd en vormt veiligheid een vast onderdeel van reflectie en evaluatie. Aangezien risicomanagement in de nieuwe ISO norm een belangrijk onderdeel vormt, zullen organisatie overgaan tot het ontwikkelen van een Veiligheids Management Systeem (VMS). Alvorens hiermee aan de slag te gaan is het aan te bevelen om te onderzoeken in welke fase de organisatie zich momenteel bevindt.

Er is een model ontwikkeld waarbij verschillende culturen gescoord kunnen worden op een achttal items. Deze items zijn:

  • prioriteit en verantwoordelijkheid van veiligheid (hoe belangrijk is veiligheid op de verschillende afdelingen binnen een organisatie?)
  • registreren, evalueren en leren van incidenten (is er een meldingssysteem, hoe is de meldcultuur, wat wordt er met meldingen gedaan, wordt van een incident geleerd, worden veranderingen n.a.v. een incident daadwerkelijk geïmplementeerd en geëvalueerd?)
  • ingezette middelen (hoe belangrijk vindt men de apparatuur, de materialen en ruimtes waarmee/waarin gewerkt wordt in het kader van veiligheid?)
  • communicatie over veiligheid (hoe wordt er gecommuniceerd over incidenten, worden incidenten organisatie breed besproken?)
  • samenwerking en veiligheid (hoe is de samenwerking op de verschillenden afdelingen en tussen afdelingen onderling op het gebied van veiligheid?)
  • personeelsbeleid en veiligheid (is veiligheid in het personeelsbeleid opgenomen, wordt het functioneren van medewerkers als het gaat om veiligheid in de functioneringsgesprekken aan de orde gesteld?)
  • bekwaamheid en veiligheid (wordt er in loopbaanontwikkeling aandacht besteed aan het onderwerp veiligheid?)
  • aanspreek- en nalevingsgedrag (in hoeverre wordt iemand aangesproken op onveilig gedrag of situaties?)
  • beschikbaarheid cliënt/patiënt/klant informatie (zijn er regels opgesteld over het beschikbaar stellen van informatie aan cliënt/patiënt/klant? Hoe is het met de kennis en toepassing van de regels op dit gebied gesteld)
  • informatieveiligheid (hoe is de vertrouwelijke informatie over cliënten/patiënten/klanten en anderen berokkenen afgeschermd voor derden? Hoe is het met de kennis en toepassing van de regels op dit gebied gesteld?)

Zou het niet fijn zijn om een programma te gebruiken waarbij door middel van het beantwoorden van vragen in één oogopslag duidelijk wordt welke veiligheidscultuur er heerst binnen jouw organisatie? Nog even geduld alsjeblieft, want ……….

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.

antwoorden
    • Jantina
      Jantina zegt:

      VCA is gericht op een bepaalde doelgroep (aannemers) en het gaat hierbij om praktische onderwerpen (zoals wetgeving, gevaren op de werkplek, ongevallen, veiligheidsgedrag, gevaarlijke stoffen, brand). Natuurlijk is de veiligheidscultuur in deze ook erg belangrijk. Wat ik mijn mijn E-bulletin aan wil geven is dat een organisatie kan groeien van een ontkennende veiligheidscultuur naar een vooruitstrevende veiligheidscultuur. Iedere fase heeft zijn eigen kenmerken. Als het management van een organisatie zich bewust is in welke fase de organisatie zich bevindt als het gaat om de veiligheidscultuur kan ervoor gekozen worden om acties in te zetten om de veiligheidscultuur te verbeteren.

      Beantwoorden